Από την ομιλία της κας Στρούμπου στην εκδήλωση για την ψυχική υγεία της 24/05/08

Φίλες και φίλοι,

Καλημέρα σας, θα προσπαθήσω όσο μπορώ να είμαι σύντομη γιατί δεν έχουμε πολύ χρόνο.

Θα ξεκινήσω από κάτι. Ανέφερε ο κος Μεγαλοοικονόμου κάποιους αριθμούς.

Γύρω στους 5.000 ασθενείς, που είναι στα ψυχιατρεία ή σε ξενώνες, οικοτροφεία κλπ σίγουρα είναι και ένας αριθμός, που είναι σε ιδιωτικές κλινικές, γιατί πολλές φορές με έχουν πάρει τηλέφωνο αδέρφια «έχω τον αδερφό μου σε μια ιδιωτική κλινική…χρόνια…πώς θα μπορούσα να τον πάρω στο σπίτι ; και ίσως δεν έχουμε στοιχεία πόσος είναι αυτός ο αριθμός. Αν όμως λάβουμε υπόψη ότι μόνο για την σχιζοφρένια, η οποία θεωρείται η σοβαρότερη από τις ψυχικές νόσους, η συχνότητα είναι 1/100 του πληθυσμού και αν λάβουμε υπόψη και από τις άλλες που θεωρούνται ελαφρότερες (η διπολική, οι διαταραχές προσωπικότητας)

Και αυτές σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό επειδή δεν έχουν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, έχουν οδηγήσει σε περιθωριοποίηση πολλούς ανθρώπους.

Εγώ σας λέω με πρόχειρους υπολογισμούς ότι πρέπει να είναι 100.000 άνθρωποι που έχουν μια σοβαρή ψυχική νόσο.

Αν πούμε ότι οι 10.000 από αυτούς είναι σε κάποιες δομές, αυτό σημαίνει ότι οι άλλες 90.000 άνθρωποι ζουν με τις οικογένειές τους. Και πώς ζουν ? και πως παίρνουν βοήθεια εκεί ?

Υπήρξε μια κίνηση σε όλη την Ευρώπη από το 1963 στην Γαλλία που ιδρύθηκε ο πρώτος σύλλογος οικογενειών και βέβαια η μεγάλη ανάπτυξη υπήρξε στην Βρετανία με την ίδρυση της national schizophrenia fellowship και το κίνημα οικογενειών πήρε μεγάλη ανάπτυξη σε όλη την Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Αυστραλία, Καναδά και στην Ελλάδα άρχισε το 1993 με την ίδρυση του πρώτου συλλόγου στην Αθήνα, του ΣΟΨΥ (που εκπρόσωποί του είναι εδώ, σχεδόν όλο το Δ.Σ. η κα Λόλη, η οποία είναι αντιπρόεδρος και έχει δώσει την ζωή της στο σύλλογο, ο κος Ξηρομερίτης…) και στην συνέχεια δημιουργήθηκαν και άλλοι σύλλογοι σε άλλες επαρχιακές πόλεις οι οποίες έχουν αποδυθεί σε έναν αγώνα πολύ μεγάλο. Θα σημειώσω ένα παράδειγμα του συλλόγου που είναι στις Σέρρες, που είναι πρόεδρος η κα Νομίδου (της οποίας έχετε τους χαιρετισμούς, δεν μπόρεσε να έρθει) η οποία έκανε μια κίνηση με μια κινητή ομάδα, που ονόμασε Καραβάνι της Αλήθειας και έχει κάνει ενημερωτικές ημερίδες σε 19 επαρχιακές πόλεις, έχει οργώσει όλη την Ελλάδα και σε πολλές συμμετείχα και εγώ.

Πόση σημασία έχει αυτή η δράση των συλλόγων:

Τι είναι αυτό που μας φέρνει πίσω στο θέμα της ψυχικής νόσου ?

Διότι είναι αλήθεια ότι έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος, υπάρχουν μέσα θεραπευτικά, εκτός από την βοήθεια που υπάρχει με τα φάρμακα η οποία δεν είναι η μόνη. Ξέρουμε σήμερα την ψυχοθεραπεία τις μεθόδους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, παρότι υπάρχει μια τεράστια πρόοδος δυστυχώς δεν επωφελούνται όλοι, επωφελείτε ένα πολύ μικρό ποσοστό, από τους ανθρώπους που πάσχουν από ψυχική νόσο. Και αυτό γιατί υπάρχουν οι προκαταλήψεις και το στίγμα, υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης στην κοινή γνώμη, υπάρχει μια άγνοια και ένα σκοτάδι, το κοινό όταν ακούει ψυχική νόσο τρομάζει, νομίζει ότι είναι κάτι αθεράπευτο, κάτι πολύ σοβαρό, ακόμα σοβαρότερο και από τον καρκίνο.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι δεν υπάρχει δίκτυο υπηρεσιών σε όλη την χώρα, υπηρεσιών που είναι κοντά στον άνθρωπο, στην κοινότητα, και ένας άλλος σοβαρός λόγος που δεν αντιμετωπίζεται εγκαίρως η ψυχική νόσος, γιατί δεν υπάρχει δίκτυο υπηρεσιών, δεν δίνονται από την πολιτεία οι πόροι που αναλογούν για την ψυχική υγεία, εδώ υπάρχει και ένα έλλειμμα ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτικών, δηλαδή υπάρχουν πολιτικοί που έχουν θέσεις και αποφασίζουν για αυτά τα ζητήματα αλλά χωρίς γνώση και χωρίς ενημέρωση.

Έτσι λοιπόν ενώ, δεν υπάρχει αυτό το αναγκαίο της έγκαιρης διάγνωσης, και έγκαιρης αντιμετώπισης, της ψυχικής νόσου, παράλληλα η οικογένεια απληροφόρητη, μπαίνει σε ένα κύκλωμα αυτού του παράλληλου ασθενή διότι δεν έχει τις στοιχειώδεις γνώσεις, πώς να αντιμετωπίσει και πώς να βοηθήσει τον άνθρωπό της, και με το κίνημα οικογενειών που δημιουργείται αρχίζουν αυτές οι ανάγκες των οικογενειών να βγαίνουν στην επιφάνεια.

Οι σύλλογοι όπως σας είπα έχουν μια πολύ μεγάλη δραστηριότητα: Εκδίδουν περιοδικά, κάνουν ημερίδες, οργανώνουν ομάδες ψυχοεκπαίδευσης, ομάδες υποστήριξης των οικογενειών, και όλα αυτά έχουν βοηθήσει πάρα πολύ τις οικογένειες πρώτα-πρώτα και οι ίδιες να βγουν μέσα από το στίγμα που έχουν αυτοστιγματιστεί και από την άγνοια και πλέον νομίζω οι σύλλογοι έχουν παίξει ένα πολύ σημαντικό βαθμό στην διάχυση της πληροφόρησης η οποία πλέον γίνεται από τις ίδιες τις οικογένειες σε συνεργασία βέβαια και με τους επαγγελματίες.
Θα ήθελα να αναφέρω μερικά νούμερα που από εδώ φαίνονται ποιες είναι οι ανάγκες αυτών των οικογενειών, που έχουν γίνει από ευρωπαϊκές έρευνες.

Τα άτομα με σοβαρή ψυχική νόσο ζουν στην οικογένειά τους σε ποσοστό από 21 % έως 84 % (εμείς σίγουρα είμαστε στα πιο υψηλά ποσοστά )

Οι φροντιστές τους (αυτοί που τους φροντίζουν) είναι άτομα ηλικίας 51-70 ετών και το 70% είναι μητέρες.

Ο χρόνος που αφιερώνεται στην εβδομαδιαία φροντίδα κυμαίνεται από 55 έως 61 ώρες. Δηλαδή ένα ωράριο ενός σκληρά εργαζόμενου.

Το ½ των ευρωπαίων πολιτών δηλώνει ότι η οικονομική επιβάρυνση είναι πολύ μεγάλη για να αντέξουν να την αντιμετωπίσουν.

Να πω λίγα πράγματα σαν κίνημα οικογενειών τι θα θέλαμε να ζητήσουμε :

Μια συνεχή προσπάθεια για τον αποστιγματισμό της ψυχικής νόσου, η οποία μπορεί να γίνεται από τους συλλόγους των οικογενειών των χρηστών και εδώ να βοηθήσουν και οι επαγγελματίες.

Νομίζω ότι η λύση για την ψυχική υγεία είναι η ανάπτυξη αυτών που λέμε ενός δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην κοινότητα. Δηλαδή εκεί κοντά που ζει ο άνθρωπος. Δεν θα πρέπει να υποβαθμίζουμε αυτά που έχουν γίνει σε άλλες χώρες. Η κατοίκον παρέμβαση και η βοήθεια του ασθενή στο σπίτι έχει πλέον καθιερωθεί στις προηγμένες χώρες. Χθες άκουγα μια ομιλία και έλεγε πως όταν υπάρχει ανάγκη πάνε μέχρι 3 φορές την ημέρα στο σπίτι του ασθενή. Αυτό δίνει λύση στην μείωση των εισαγωγών στα νοσοκομεία. Και στην μείωση της ανάγκης για νοσοκομειακά κρεβάτια. Ο ασθενής πλέον βοηθιέται στο σπίτι.

Η κατοίκον παρέμβαση είναι ένα αίτημα των οικογενειών πολύ σημαντικό και νομίζω ότι δίνει λύση στο πρόβλημα της αντιμετώπισης.

Οι οικογένειες είναι οι γονείς ηλικιωμένοι, άλλοι έχουν χρόνια νοσήματα, αντιμετωπίζουν το φάσμα, τι θα γίνουν τα παιδιά μας όταν εμείς φύγουμε από την ζωή και αυτό πρέπει να μελετηθεί και να αντιμετωπιστεί σοβαρά.

Φυσικά ο άνθρωπος παίρνει υπόσταση και από την επαγγελματική απασχόληση τα οποία πρέπει σοβαρά να αντιμετωπιστούν σε αυτά τα προγράμματα.

Και φυσικά η οικογένεια θέλει στήριξη και συναισθηματική και οικονομική.

Ζούμε σε μια κοινωνία που τίποτα δεν χαρίζεται. Και για αυτό καλούμε τις οικογένειες να σταματήσουν πια να επενδύουν στην σιωπή αλλά να επενδύσουν σε δράση, ώστε κάποια στιγμή να αφυπνιστεί και η πολιτεία και να κάνει αυτά που πρέπει για μια ομάδα ανθρώπων που δικαιούνται μια καλύτερη αντιμετώπιση και μεταχείριση.

Ευχαριστώ πολύ

Την εκδήλωση ακολούθησε πορεία στο κέντρο της Αθήνας και επίδοση αιτημάτων στον πρόεδρο της Βουλής.

Δεν υπάρχουν σχόλια: